TCDN24H – Thực hiện Kế hoạch 878/KH-SGDĐT của Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Hưng Yên ngày 10/9/2025 về việc khắc phục tình trạng phát âm nhầm lẫn 2 phụ âm đầu L – N… nhiều trường học đã tổ chức chuyên đề “Sửa lỗi phát âm phụ âm đầu L/N” cho cán bộ, giáo viên. Một trong những chuyên gia hỗ trợ các trường giảng dạy chuyên đề này là Thạc sĩ Vũ Thị Thái Hoa -Tổ phó Tổ bộ môn Quản lý văn hóa, trường Đại học Sư phạm Nghệ thuật Trung ương, chuyên gia đào tạo giáo viên sửa lỗi phát âm và tác giả “Bộ Flashcard Khẩu hình chữ cái Tiếng Việt”.
Chị có thể chia sẻ đôi nét về bản thân và cơ duyên gắn bó với chuyên đề sửa lỗi phát âm?
Hiện công việc chính của tôi là Giảng viên Trường Đại học Sư phạm Nghệ thuật Trung ương, đã hơn 15 năm gắn bó với công tác giảng dạy. Cơ duyên của nghề dạy học đã đưa tôi đến và dành gần 10 năm nghiên cứu về lĩnh vực sửa lỗi phát âm và luyện giọng, sửa phát âm cho gần 800 học viên, đào tạo hàng trăm giáo viên ra nghề thành công trên cả nước.
Là một người con của quê hương Hưng Yên, tôi nhận thức rất rõ về những khó khăn và thiệt thòi của đồng hương, đồng nghiệp của mình khi phát âm lầm lẫn hai phụ âm đầu L – N, bởi giọng nói không chỉ là phương tiện truyền đạt mà còn là “nhân hiệu” của người thầy. Vì vậy, khi nhận được lời mời của các trường, tôi đã quyết định dành toàn bộ tâm huyết để nghiên cứu phương pháp và quy trình chuẩn về sửa lỗi phát âm, giúp giáo viên và học sinh phát âm đúng, tự tin và yêu tiếng Việt hơn.
Theo chị, vì sao việc sửa lỗi phát âm L/N lại được chọn làm nội dung trọng tâm trong Kế hoạch 878 tại Hưng Yên?
Thực tế, trong ngôn ngữ nói, mỗi vùng miền đều có những đặc điểm riêng, và không ai phát âm “chuẩn chính tả” tuyệt đối. Tuy nhiên, riêng lỗi phát âm L/N lại ảnh hưởng trực tiếp đến ngữ nghĩa và chính tả, thậm chí có thể làm thay đổi hoàn toàn nội dung câu nói. Ví dụ, chỉ cần nói nhầm “làm” thành “nàm”, “lan” thành “nan”, người nghe đã hiểu khác đi.
Vì vậy, Sở Giáo dục và Đào tạo Hưng Yên đã xác định sửa lỗi phát âm L/N là một nhiệm vụ trọng tâm của Kế hoạch 878, nhằm nâng cao năng lực ngôn ngữ, chuẩn hóa giao tiếp sư phạm và giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt trong nhà trường.
Trong quá trình giảng dạy chuyên đề, chị có gặp tình huống nào thú vị hoặc khó khăn khiến giáo viên tự nhận ra lỗi phát âm của mình không?
Rất nhiều, và đó là điều khiến tôi nhớ mãi. Nhiều cô giáo ở Hưng Yên khi tham gia chuyên đề mới phát hiện mình không thể phát âm được một trong 2 phụ âm L/N. Một số người gặp khó khăn do không kiểm soát được vị trí đầu lưỡi khi nói, nên dù nắm lý thuyết vẫn không bật đúng âm.
Với những trường hợp như vậy, tôi phải hướng dẫn chi tiết bằng phương pháp luyện khẩu hình cá nhân hóa. Khi các cô phát âm đúng lần đầu tiên, ai nấy đều cười rạng rỡ, còn tôi thì xúc động như vừa giúp họ “tìm lại viên ngọc giọng nói của mình”. Đó là niềm vui lớn nhất của người dạy nghề này.
Theo chị, để việc sửa lỗi phát âm L-N và viết đúng chính tả được triệt để, các trường nên triển khai những hoạt động nào thường xuyên?
Tôi tin rằng: “Sửa lỗi phát âm là hành trình đi tìm giọng nói chuẩn, khi nghiêm túc thực hiện hành trình đó với hướng đi đúng, bạn sẽ về đích”.
Việc sửa lỗi phát âm chỉ hiệu quả khi được duy trì thường xuyên, thực hiện khoa học, đồng bộ với sự quyết tâm của 100 % giáo viên, học sinh. Tôi cho rằng các trường nên tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên môn về chủ đề tiếng Việt chuẩn, thành lập các câu lạc bộ phát âm, hoặc lồng ghép trò chơi ngôn ngữ trong tiết học để giáo viên và học sinh cùng rèn luyện.
Quan trọng hơn, việc này cần được thực hiện nghiêm túc từ bậc mầm non và tiểu học, khi trẻ đang hình thành nền tảng ngôn ngữ. Sự phối hợp giữa nhà trường – giáo viên – phụ huynh là yếu tố quyết định. Mỗi giáo viên phải là người tiên phong, gương mẫu trong lời nói, biết phương pháp để sửa lỗi phát âm cho học trò. Chỉ khi người dạy nói chuẩn, người học mới có thể học chuẩn.
Chị kỳ vọng phong trào khắc phục lỗi phát âm L/N ở Hưng Yên sẽ tạo ra sự chuyển biến như thế nào trong những năm tới?
Tôi hy vọng phong trào này sẽ mang lại chuyển biến sâu sắc cả trong kỹ năng giao tiếp lẫn văn hóa học đường.
Với học sinh, các em sẽ tự tin, diễn đạt rõ ràng, và trân trọng vẻ đẹp tiếng Việt chuẩn mực. Với giáo viên, đây không chỉ là việc luyện giọng, mà là hành trình hoàn thiện hình ảnh người thầy mẫu mực, người truyền tri thức bằng lời nói trong sáng và cảm xúc chân thành.
Tôi hy vọng, trong tương lai, việc nói chuẩn, viết đúng sẽ trở thành một nét đẹp văn hóa sư phạm của Hưng Yên, góp phần xây dựng môi trường học tập tích cực, nơi mỗi lời nói của thầy cô đều gieo vào học trò tình yêu tiếng Việt và niềm tự hào về quê hương mình.
Xin chân thành cảm ơn Thạc sĩ Vũ Thị Thái Hoa đã dành thời gian chia sẻ những góc nhìn sâu sắc và đầy tâm huyết trong buổi trò chuyện này.
